"ไม่ใช่แค่สอนชาวต่างชาติเท่านั้น หนังสือเล่มนี้ยังทำให้คนไทยรู้สึกภูมิใจในวัฒนธรรมตัวเองมากขึ้น เพราะอาจารย์เดวิดที่เป็นชาวต่างชาติ แต่รักไทยมาก เขียนแบบยกย่องข้อดีของไทย"
อาจารย์เดวิดสอนวัฒนธรรมไทยให้ชาวต่างชาติ
ในโลกที่ชาวต่างชาติมักเข้าใจวัฒนธรรมไทยแบบผิดๆ หรือสับสนกับประเพณีต่างๆ หนังสือ "Why Thailand: Short Essays on Thai Culture, Language, and Life" ของอาจารย์เดวิด ชาวอเมริกันที่อาศัยและทำงานในไทยมากว่า 23 ปี ได้กลายเป็นหนังสือเล่มหนึ่งที่อธิบายวัฒนธรรมไทยให้ชาวต่างชาติเข้าใจได้ดีที่สุดเล่มหนึ่ง
หนังสือเล่มนี้เขียนเป็นบทความสั้นๆ ที่อ่านง่าย แต่ลึกซึ้ง โดยอาจารย์เดวิดใช้ประสบการณ์จากการสอนที่มหาวิทยาลัยราชภัฏในไทย และการใช้ชีวิตกับครอบครัวไทยในภาคอีสาน มาอธิบายเรื่องที่ชาวต่างชาติมักงงหรือเข้าใจผิด
นอกจากนี้ หนังสือยังช่วยทำให้คนไทยรู้สึกภูมิใจในวัฒนธรรมและประเทศของตัวเองมากขึ้น เพราะมันแสดงให้เห็นว่าประเพณีไทยมีข้อดีมากมายที่คนไทยอาจมองข้ามไป
อธิบายเรื่องที่ชาวต่างชาติมักสับสน
อาจารย์เดวิดเก่งเรื่องอธิบายประเพณีไทยที่ชาวต่างชาติ โดยเฉพาะคนผิวขาวจากตะวันตก มักไม่เข้าใจ และอาจมองว่าแปลกหรือไม่ดี หนังสือเล่มนี้มีบทต่างๆ ที่พูดถึงเรื่องเหล่านี้แบบตรงไปตรงมา แต่สุภาพ โดยใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย ไม่วิชาการเกินไป
การเกรงใจ: ชาวต่างชาติมักคิดว่าการเกรงใจของคนไทยทำให้งานไม่ก้าวหน้า หรือทำให้คนไทยไม่กล้าพูดตรงๆ อาจารย์เดวิดอธิบายในบทที่เกี่ยวกับการเกรงใจว่า มันคือการคำนึงถึงความรู้สึกของคนอื่น ไม่ใช่แค่ความสุภาพ แต่เป็นการรักษาความสงบในสังคมไทย
เขายกตัวอย่างจากชีวิตการทำงานในไทยว่า ถ้าชาวต่างชาติเข้าใจการเกรงใจมากขึ้น การทำงานกับคนไทยจะราบรื่นกว่า และบอกว่าคนไทยที่เกรงใจมากเกินไปอาจเพราะชาวต่างชาติยังไม่ปรับตัวเข้ากับวัฒนธรรมไทย ทำให้ชาวต่างชาติเห็นข้อดีของการเกรงใจแทนที่จะมองเป็นข้อเสีย
การรักษาหน้า: ชาวต่างชาติมักบ่นว่าการรักษาหน้าของคนไทยทำให้ไม่ยอมรับความผิดพลาด และขัดขวางความก้าวหน้า ในบทที่เกี่ยวกับการรักษาหน้า อาจารย์เดวิดยอมรับว่ามันมีข้อเสียจริง แต่เขาอธิบายข้อดีด้วย
เช่น มันทำให้สังคมไทยสงบสุขและคนยิ้มแย้ม เพราะคนไทยหลีกเลี่ยงการทะเลาะกัน เขายกตัวอย่างว่าความก้าวหน้าในไทยเกิดขึ้นช้าแต่แน่นอน ผ่านการเรียนรู้จากตัวอย่าง ไม่ใช่การวิจารณ์ตรงๆ ทำให้ชาวต่างชาติเข้าใจว่าการรักษาหน้าไม่ใช่แค่หลบปัญหา แต่เป็นวิธีรักษาความสัมพันธ์
การหลีกเลี่ยงการวิจารณ์: ในบทที่เกี่ยวกับความกลัวการวิจารณ์ อาจารย์เดวิดพูดถึงว่าคนไทยกลัวการวิจารณ์เพราะกลัวเสียหน้า แต่เขาอธิบายว่ามันเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมที่เน้นความกลมกลืน เขาแนะนำให้ชาวต่างชาติวิจารณ์แบบสุภาพ โดยยกตัวอย่างจากชีวิตจริง ทำให้ชาวต่างชาติเรียนรู้ที่จะปรับตัวแทนที่จะตำหนิคนไทย
การกราบ: ชาวต่างชาติมักมองว่าการกราบคือการยอมแพ้หรือไม่เท่าเทียมกัน ในบทที่เกี่ยวกับการกราบ อาจารย์เดวิดอธิบายว่าการกราบในไทยคือการแสดงความเคารพ ไม่ใช่การกดขี่ เขายกตัวอย่างจากพุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทย ทำให้ชาวต่างชาติเห็นว่ามันเป็นส่วนสวยงามของการเคารพผู้ใหญ่
นอกจากนี้ ยังมีบทอื่นๆ เช่น บทที่อธิบายคำว่า "ใจ" ซึ่งหมายถึงทั้งหัวใจ จิตใจ และวิญญาณ ทำให้ชาวต่างชาติเข้าใจว่าคนไทยมองตัวเองแบบองค์รวม ไม่แยกส่วนแบบตะวันตก และบทที่เกี่ยวกับการไหว้ ที่อธิบายวิธีไหว้แบบละเอียด ทำให้ชาวต่างชาติรู้วิธีปฏิบัติตัวให้ถูกต้อง
การล้มล้างความเชื่อผิดๆ
หนังสือเล่มนี้ยังเก่งเรื่องล้มล้างความเชื่อผิดๆ ที่ชาวต่างชาติมักมีเกี่ยวกับไทย โดยใช้ข้อมูลจริงและประสบการณ์ส่วนตัว ทำให้ชาวต่างชาติกล้าท่องเที่ยวและใช้ชีวิตในไทยมากขึ้น
• คำว่าฝรั่ง: ชาวต่างชาติมักคิดว่าคำนี้เหยียดผิว ในบทที่เกี่ยวกับคำว่าฝรั่ง อาจารย์เดวิดอธิบายว่าส่วนใหญ่คนไทยใช้คำนี้แบบธรรมดา ไม่ได้ดูถูก แต่เป็นการบอกลักษณะคนผิวขาวจากตะวันตก เขาแนะนำว่าถ้าโดนเรียกแบบไม่สุภาพ ก็แค่เตือนเบาๆ ไม่ต้องโกรธ ทำให้ชาวต่างชาติเข้าใจและไม่รู้สึกถูกเหยียด
• อันตรายในไทย: ชาวต่างชาติมักกลัวไทยอันตรายจากข่าวอาชญากรรม อาจารย์เดวิดในบทนี้บอกว่าจริงๆ แล้วไทยปลอดภัยมาก ถ้าเทียบกับหลายประเทศ เขายกสถิติและบอกวิธีหลีกเลี่ยงปัญหา ทำให้ชาวต่างชาติสบายใจขึ้น
• การขับรถและขี่มอเตอร์ไซค์ในไทย: ชาวต่างชาติมักคิดว่าถนนไทยอันตรายสุดๆ อาจารย์เดวิดยอมรับว่ามีอุบัติเหตุเยอะ แต่เขาอธิบายกฎจราจรแบบไทย และให้คำแนะนำปฏิบัติตัว ทำให้ชาวต่างชาติรู้ว่าถ้าปรับตัว ก็ขับรถได้ปลอดภัย
• ชีวิตของกะเทย: ชาวต่างชาติมักงงหรือเหยียดกะเทยไทย อาจารย์เดวิดอธิบายในบทนี้ว่าพุทธศาสนาในไทยยอมรับกะเทย และกะเทยเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทย ทำให้ชาวต่างชาติเห็นข้อดีของความหลากหลายในไทย
หนังสือที่ช่วยเสริมความภูมิใจให้คนไทย
ไม่ใช่แค่สอนชาวต่างชาติเท่านั้น หนังสือเล่มนี้ยังทำให้คนไทยรู้สึกภูมิใจในวัฒนธรรมตัวเองมากขึ้น เพราะอาจารย์เดวิดที่เป็นชาวต่างชาติ แต่รักไทยมาก เขียนแบบยกย่องข้อดีของไทย โดยไม่ปิดบังข้อเสีย
เช่น ในบทที่เกี่ยวกับว่าทำไมเลือกไทย เขาบอกว่าทำไมเขาถึงเลือกอยู่ไทย เพราะที่นี่ให้ความสงบและอิสระ ซึ่งคนไทยเองอาจลืมไป และในบทที่เกี่ยวกับค่านิยมครอบครัวไทย เขายกย่องความเหนียวแน่นของครอบครัวไทย ทำให้คนไทยเห็นว่าประเพณีเราเจ๋งแค่ไหน
ส่วนบทสำหรับนักการศึกษาและผู้กำหนดนโยบาย เช่น บทที่เสนอวิธีแก้ปัญหาขยะในไทยแบบปฏิบัติได้จริง บทที่แนะนำให้เน้นสอนภาษาไทยมากขึ้น เพื่อรักษาวัฒนธรรม และบทที่บอกว่าค่านิยมไทย 8 อย่าง เช่น ความอดทน ความกลมกลืน คือพลังที่ทำให้ไทยโดดเด่น ทำให้คนไทยรู้สึกว่าประเทศเรามีศักยภาพสูง และบทที่เกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 ทำให้คนไทยภูมิใจในพระปรีชาญาณ
หนังสือเล่มนี้ยังมีบทเกี่ยวกับพระสงฆ์ไทย เช่น เรื่องหลวงปู่ฝั้น อาจาโร และหลวงปู่วัน อุตตโม ทำให้คนไทยเห็นว่าพุทธศาสนาในไทยลึกซึ้งและมีเรื่องน่าทึ่งมากมาย
สรุป: หนังสือที่ดีที่สุดเล่มหนึ่งสำหรับชาวต่างชาติ
"Why Thailand" ของอาจารย์เดวิดคือหนังสือที่อธิบายวัฒนธรรมไทยให้ชาวต่างชาติเข้าใจแบบลึกซึ้ง แต่ไม่ยุ่งยาก มันไม่ใช่หนังสือท่องเที่ยวทั่วไป แต่เป็นคู่มือชีวิตที่ช่วยให้ชาวต่างชาติปรับตัวเข้ากับไทยได้ดีขึ้น และล้มล้างความเชื่อผิดๆ ที่ทำให้ไทยดูแย่
สำหรับคนไทย มันช่วยเตือนให้เห็นข้อดีของวัฒนธรรมเรา และกระตุ้นให้เรารักษาไว้ ถ้าคุณเป็นชาวต่างชาติที่อยากรู้จักไทยจริงๆ หรือคนไทยที่อยากภูมิใจในประเทศตัวเองมากขึ้น หนังสือเล่มนี้คือเล่มที่ต้องอ่าน
